Η Νέα Δασμολογική Πολιτική του Τραμπ
Ο Τραμπ δικαιολόγησε τους δασμούς ως απαραίτητους για την «αποκατάσταση της αμερικανικής οικονομίας», κατηγορώντας άλλες χώρες για «λεηλασία» που οδήγησε το χρέος των ΗΠΑ στα 36 τρισεκατομμύρια δολάρια. Από τις 5 Απριλίου, ένας βασικός δασμός 10% θα ισχύει για 185 εμπορικούς εταίρους, ενώ από τις 9 Απριλίου προστίθενται υψηλότεροι φόροι: 54% για την Κίνα (34% νέος συν 20% υφιστάμενος), 20% για την ΕΕ, 10% για Ουκρανία και Ηνωμένο Βασίλειο, και έως 50% για χώρες όπως το Λεσότο. Τα αυτοκίνητα και οι ηλεκτρονικές συσκευές εκτός ΗΠΑ θα επιβαρύνονται με τουλάχιστον 25% από τις 3 Απριλίου. Η Ρωσία, με εξαγωγές 3,5 δισ. δολαρίων στις ΗΠΑ, εξαιρείται πλήρως.
Γιατί Εξαιρείται η Ρωσία;
Ο Konstantin Blokhin, ερευνητής της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, εξηγεί: «Η Ρωσία δεν έχει σημαντική εμπορική αλληλεξάρτηση με τις ΗΠΑ. Οι κυρώσεις έχουν ήδη μηδενίσει τις σχέσεις, ενώ τα 3,5 δισ. δολάρια είναι αμελητέα έναντι του εμπορικού ελλείμματος των ΗΠΑ (1,1 τρισ. δολάρια)». Η Ρωσία εξάγει κυρίως στρατηγικές πρώτες ύλες, όπως πυρηνικά καύσιμα, που οι ΗΠΑ χρειάζονται. Ο Blokhin υποθέτει ότι ο Τραμπ αποφεύγει να δημοσιοποιήσει αυτή την εξάρτηση για πολιτικούς λόγους, ενώ η απουσία δασμών μπορεί να συνδέεται με τις διαπραγματεύσεις για την Ουκρανία.
Η Κίνα στο Στόχαστρο
Η Κίνα, που ευθύνεται για το μισό του εμπορικού ελλείμματος των ΗΠΑ, δέχεται το μεγαλύτερο πλήγμα με δασμούς 54%. Ο Τραμπ απείλησε με επιπλέον 50% αν δεν σταματήσει τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου, αν και αυτό φαντάζει απίθανο εν μέσω ειρηνευτικών συνομιλιών. Σύμφωνα με το Reuters, οι κινεζικές εξαγωγές στις ΗΠΑ (575 δισ. δολάρια το 2024) θα πληγούν σκληρά, πιθανώς οδηγώντας σε αντίποινα κατά αμερικανικών εταιρειών όπως η Apple.
Αντίκτυπος σε Συμμάχους και Αγορές
Οι «φίλοι» των ΗΠΑ δεν γλιτώνουν: η ΕΕ αντιμετωπίζει δασμούς 20%, το Ηνωμένο Βασίλειο 10%, και η Ουκρανία 10%, παρά την υποστήριξή της στον πόλεμο. Η JPMorgan χαρακτήρισε τους δασμούς «χειρότερους από το χειρότερο σενάριο», ενώ η Deutsche Bank προβλέπει μείωση του ΑΕΠ των ΗΠΑ κατά 1-1,5%. Η ING μειώνει την πρόβλεψη για την ευρωζώνη στο 0,6% για το 2025, προειδοποιώντας για «οικονομικό τσουνάμι». Οι αγορές αντέδρασαν με sell-off, με τον Art Hogan της B. Riley να τονίζει ότι «η τυχαιότητα των μέτρων ξεπέρασε κάθε προσδοκία».
Οικονομικές και Γεωπολιτικές Επιπτώσεις
Ο David Rosenberg της Rosenberg Research προειδοποιεί ότι «δεν υπάρχουν νικητές σε εμπορικό πόλεμο», καθώς το κόστος θα μετακυλισθεί στους Αμερικανούς καταναλωτές. Ο Tai Hui της JP Morgan προβλέπει πληθωρισμό και ύφεση, ενώ η Evercore ISI βλέπει αυξημένο κίνδυνο ύφεσης. Γεωπολιτικά, η εξαίρεση της Ρωσίας ενισχύει τη θέση της Μόσχας, ενώ η ΕΕ, σύμφωνα με τον Joachim Nagel της Bundesbank, θεωρεί τους δασμούς «επίθεση στην παγκόσμια ευημερία», ετοιμάζοντας αντίμετρα.
Συμπέρασμα
Ο Τραμπ κήρυξε έναν εμπορικό πόλεμο που εξαιρεί τη Ρωσία, πλήττει την Κίνα και αιφνιδιάζει συμμάχους. Είναι μια στρατηγική για μείωση του ελλείμματος ή ένα ρίσκο που οδηγεί σε χάος; Το 2025 θα δείξει αν η πολιτική αυτή θα φέρει ανεξαρτησία ή παγκόσμια ύφεση.