Ο Έλεγχος του Καρτέλ στο Matamoros
Το Καρτέλ του Κόλπου, με έδρα το Matamoros, Tamaulipas, έχει εδραιώσει τη δύναμή του μέσω ενός εκτεταμένου δικτύου εκβιασμών, ναρκωτικών, διακίνησης μεταναστών και παράνομου ψαρέματος. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του δημοσιογράφου Ioan Grillo στο CrashOut Media (Νοέμβριος 2024), το καρτέλ επιβάλλει «cuotas» (τέλη προστασίας) σε όλες τις επιχειρήσεις της πόλης, από μικρούς πωλητές μέχρι μεγάλες εμπορικές επιχειρήσεις.
- Επιχειρήσεις υπό Εκβιασμό: Πωλητές καλαμποκιού πληρώνουν 100 πέσος ημερησίως, εστιατόρια barbacoa 3.000 πέσος εβδομαδιαίως, ενώ καταστήματα ελαστικών υποχρεούνται να πωλούν 10-12 ελαστικά που παρέχει το καρτέλ ή να καλύπτουν τη διαφορά σε μετρητά. Μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις λαμβάνουν αποδείξεις από υπαλλήλους της πόλης για φορολογικούς σκοπούς, υποδεικνύοντας βαθιά διαφθορά.
- Βάση Δεδομένων: Το καρτέλ διατηρεί λεπτομερή αρχεία για τις επιχειρήσεις, παρακολουθώντας πληρωμές και εξασφαλίζοντας συμμόρφωση μέσω απειλών. «Αν προσπαθήσεις να περάσεις χωρίς να πληρώσεις, σε σταματούν ή σε απειλούν», δήλωσε ανώνυμος ταξιτζής στο Matamoros.
- Συμμετοχή Αρχών: Τοπικοί αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένων υπαλλήλων του δήμου, εμπλέκονται στη συλλογή των τελών, ενισχύοντας τη σύνδεση μεταξύ καρτέλ και κράτους. Το 2021, ο δήμαρχος του Matamoros, Mario López Hernández, κατηγορήθηκε ότι πλήρωνε 500 δολάρια μηνιαίως σε ηγετικό στέλεχος του καρτέλ, Evaristo Cruz Sánchez, αν και το αρνήθηκε.
Η Ψευδαίσθηση της Ειρήνης
Παρά τους πολέμους με αντίπαλες φατρίες, όπως τους Los Metros στη Reynosa και τον ανταγωνισμό από το Καρτέλ Jalisco Nueva Generación (CJNG), το Matamoros παραμένει σχετικά ήρεμο, αποφεύγοντας μεγάλες ένοπλες συγκρούσεις. Αυτή η «ειρήνη» οφείλεται στον απόλυτο έλεγχο του Καρτέλ του Κόλπου, το οποίο, μέσω της φατρίας Scorpions-Cyclones, κυριαρχεί στην περιοχή. Ωστόσο, πρόσφατα επεισόδια βίας, όπως τα μπλόκα και οι πυροβολισμοί στη Reynosa τον Ιανουάριο 2025, υποδεικνύουν ότι η σταθερότητα είναι εύθραυστη.
Η απουσία ομοσπονδιακής παρέμβασης αποδίδεται σε πολιτικές συμμαχίες, καθώς η Tamaulipas ελέγχεται από συμμάχους της κυβέρνησης του Μεξικού. Ωστόσο, η κατάσταση περιπλέκεται από τις διεθνείς εξελίξεις:
- Αμερικανικές Κυρώσεις: Τον Νοέμβριο 2024, το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ επέβαλε κυρώσεις σε πέντε μέλη του Καρτέλ του Κόλπου, συμπεριλαμβανομένου του Francisco Javier Sierra Angulo («El Borrado»), σημερινού ηγέτη στο Matamoros, για εμπλοκή σε παράνομο ψάρεμα, διακίνηση ναρκωτικών και μεταναστών.
- Τρομοκρατική Οργάνωση: Η κυβέρνηση Τραμπ έχει χαρακτηρίσει το Καρτέλ του Κόλπου ως ξένη τρομοκρατική οργάνωση, αυξάνοντας την πίεση για διεθνή δράση, κάτι που θα μπορούσε να διαταράξει την υπάρχουσα «ναρκωτική ειρήνη».
Πρόσφατες Εξελίξεις
- Ηγεσία και Διαφθορά: Μετά τη σύλληψη του José Alberto García Vilano («La Kena») τον Ιανουάριο 2024, ο Armando López Garcés («El Pajarito») ανέλαβε την ηγεσία της φατρίας Scorpions στο Matamoros, διατηρώντας τη συμμαχία με τους Cyclones. Επιπλέον, η απελευθέρωση του José Alfredo Cárdenas Martínez («El Contador»), ανιψιού του Osiel Cárdenas Guillén, τον Νοέμβριο 2024, λόγω έλλειψης αποδεικτικών στοιχείων, υπογραμμίζει τα κενά στο μεξικανικό δικαστικό σύστημα.
- Διεθνής Πίεση: Η απελευθέρωση του Osiel Cárdenas Guillén από φυλακή των ΗΠΑ τον Αύγουστο 2024 δεν αναμένεται να επηρεάσει άμεσα τις επιχειρήσεις του καρτέλ, αλλά ενισχύει τη συζήτηση για την επιρροή της οικογένειας Cárdenas.
- Εκβιασμός Πέρα από Επιχειρήσεις: Το καρτέλ έχει επεκτείνει την εκβίαση σε μεταφορικές εταιρείες, επιβάλλοντας τέλη για προϊόντα όπως καύσιμα, καλλυντικά και ηλεκτρονικά που διακινούνται μέσω του Matamoros.
Πώς Λειτουργεί ο Εκβιασμός
Το σύστημα εκβιασμού του Καρτέλ του Κόλπου είναι καλά οργανωμένο:
- Μικροί Πωλητές: Πωλητές τροφίμων, όπως αυτοί που πουλούν καλαμπόκι για 30 πέσος το φλιτζάνι, πληρώνουν 100 πέσος ημερησίως.
- Μεσαίες Επιχειρήσεις: Εστιατόρια και καταστήματα, όπως τα barbacoa, καταβάλλουν 3.000 πέσος εβδομαδιαίως.
- Εμπορικές Επιχειρήσεις: Καταστήματα ελαστικών πρέπει να πωλούν προϊόντα του καρτέλ ή να πληρώνουν τη διαφορά, ενώ μεγαλύτερες επιχειρήσεις λαμβάνουν αποδείξεις από το δήμο, υποδηλώνοντας συνεργασία με τις αρχές.
- Απειλές και Εκφοβισμός: Η μη συμμόρφωση οδηγεί σε βία ή αποκλεισμό από την αγορά, ενώ το καρτέλ χρησιμοποιεί τοπικούς αξιωματούχους για να νομιμοποιήσει τις δραστηριότητές του.
Οι Συνέπειες για την Κοινωνία
Η κυριαρχία του Καρτέλ του Κόλπου έχει βαθιές επιπτώσεις:
- Οικονομική Επιβάρυνση: Οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν υψηλό κόστος, μειώνοντας τα κέρδη και αυξάνοντας τις τιμές για τους καταναλωτές.
- Διαφθορά: Η εμπλοκή τοπικών αρχών και πολιτικών, όπως οι πρώην κυβερνήτες Tomás Yarrington και Francisco Cabeza de Vaca, που κατηγορήθηκαν για δεσμούς με το καρτέλ, υπονομεύει την εμπιστοσύνη στο κράτος.
- Κοινωνικός Φόβος: Οι κάτοικοι ζουν υπό συνεχή απειλή, με το καρτέλ να ελέγχει ακόμη και τη διακίνηση μεταναστών και το παράνομο ψάρεμα στην περιοχή Playa Bagdad.