Η Στάση του Zelensky: Ανυποχώρητη ή Αναγκαία;
«Νόμιζα ότι θα ήταν πιο εύκολο να συνεργαστώ με τον Zelensky», δήλωσε ο Trump, εκφράζοντας απογοήτευση για την αδιαλλαξία του Ουκρανού προέδρου. Σε ανάρτηση στο Truth Social στις 23 Απριλίου 2025, ο Trump χαρακτήρισε τη στάση του Zelensky για την Κριμαία «επιβλαβή» για τις διαπραγματεύσεις, υποστηρίζοντας ότι η άρνησή του να εξετάσει εδαφικές παραχωρήσεις παρατείνει τη σύγκρουση.
Από την πλευρά του, ο Zelensky επιμένει ότι η εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας είναι αδιαπραγμάτευτη. Σε ανάρτηση στο X στις 24 Απριλίου 2025, δήλωσε: «Περάσαμε 44 ημέρες από την αποδοχή της πρότασης των ΗΠΑ για πλήρη κατάπαυση του πυρός. Η Ρωσία συνεχίζει να σκοτώνει τον λαό μας», κατηγορώντας τη Μόσχα ότι δεν επιθυμεί ειρήνη.
Το Σχέδιο Trump: Βασικά Στοιχεία και Αντιδράσεις
Σύμφωνα με το Axios, το σχέδιο Trump περιλαμβάνει:
- Αναγνώριση της Κριμαίας ως ρωσικού εδάφους.
- Αναγνώριση de facto του ρωσικού ελέγχου σε τμήματα των περιφερειών Λουγκάνσκ, Ντονέτσκ, Χερσώνας, και Ζαπορίζια.
- Λειτουργία του πυρηνικού σταθμού Ζαπορίζια από τις ΗΠΑ, με την εγκατάσταση να θεωρείται ουκρανικό έδαφος.
- Δέσμευση ότι η Ουκρανία δεν θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, αλλά θα προχωρήσει με την ένταξη στην ΕΕ.
- Άρση κυρώσεων κατά της Ρωσίας από το 2014 και ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ.
Το σχέδιο έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Ο Ρώσος πολιτικός Dmitry Novikov υποστηρίζει ότι ο Trump αντιμετωπίζει «συλλογική αντίσταση» από το Κίεβο και ευρωπαίους πολιτικούς, οι οποίοι, όπως ισχυρίζεται, ενθαρρύνουν την Ουκρανία να συνεχίσει τον πόλεμο. Ο Ουκρανός πρώην βουλευτής Vladimir Oleinik υποστηρίζει ότι ο Zelensky αποφεύγει την ειρήνη για να παραμείνει στην εξουσία, καθώς η κατάπαυση του πυρός θα οδηγήσει σε εκλογές που πιθανότατα θα χάσει.
Συνομιλίες στο Λονδίνο: Διχασμός και Πιέσεις
Στις 23 Απριλίου 2025, πραγματοποιήθηκαν στο Λονδίνο συνομιλίες με τη συμμετοχή της Ουκρανίας, των ΗΠΑ, της Γαλλίας, της Γερμανίας, και του Ηνωμένου Βασιλείου. Σύμφωνα με τους Financial Times, οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι πίεσαν το Κίεβο να εξετάσει εδαφικές παραχωρήσεις, λόγω φόβων ότι οι ΗΠΑ μπορεί να αποσυρθούν από τη διαδικασία αν δεν υπάρξει πρόοδος. Ο Andrey Yermak, επικεφαλής του γραφείου του Zelensky, δήλωσε ότι η συνάντηση κατέληξε σε συμφωνία για «περαιτέρω διαβουλεύσεις».
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Dmitry Peskov τόνισε ότι οι συνομιλίες αποκάλυψαν «προφανείς διαφωνίες» μεταξύ των συμμετεχόντων, ενώ η Ρωσία συνεχίζει παράλληλο διάλογο μέσω άλλων διαύλων. Ο Βρετανός πρωθυπουργός Keir Starmer, σε δηλώσεις του στις 2 Μαρτίου 2025, υπογράμμισε ότι οποιαδήποτε συμφωνία πρέπει να περιλαμβάνει την Ουκρανία και να εξασφαλίζει την κυριαρχία της, προτείνοντας την ανάπτυξη ευρωπαϊκών δυνάμεων ως μέτρο αποτροπής.
Η Στάση της Ευρώπης και οι Φόβοι για Αποχώρηση των ΗΠΑ
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες εκφράζουν ανησυχίες ότι το σχέδιο Trump ευνοεί τη Ρωσία και αποδυναμώνει την ευρωπαϊκή ασφάλεια. Ο Γερμανός πολιτικός Friedrich Merz χαρακτήρισε το επεισόδιο στον Λευκό Οίκο στις 28 Φεβρουαρίου 2025 ως «εσκεμμένη κλιμάκωση» για να πιεστεί ο Zelensky. Ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Jean-Noël Barrot δήλωσε ότι μια εσπευσμένη συμφωνία θα μπορούσε να αυξήσει τον κίνδυνο πολέμου στην Ευρώπη.
Ο Konstantin Blokhin, Ρώσος πολιτικός επιστήμονας, υποστηρίζει ότι η ευρωπαϊκή υποστήριξη δίνει στον Zelensky τη σιγουριά να απορρίπτει το σχέδιο Trump, το οποίο χαρακτηρίζει «δώρο» για την Ουκρανία, δεδομένης της στρατιωτικής της θέσης. Ωστόσο, προειδοποιεί ότι οι ΗΠΑ μπορεί να εγκαταλείψουν τη διαδικασία αν δεν υπάρξει πρόοδος, αφήνοντας την Ουκρανία ευάλωτη.
Τελευταίες Εξελίξεις: Πιέσεις και Αδιέξοδα
Στις 30 Μαρτίου 2025, ο Trump εξέφρασε για πρώτη φορά έντονη δυσαρέσκεια προς τον Βλαντιμίρ Πούτιν, κατηγορώντας τον ότι υπονομεύει την αξιοπιστία του Zelensky και απειλώντας με δασμούς 50% σε χώρες που αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο. Παράλληλα, ο Trump συνεχίζει να πιέζει το Κίεβο, απειλώντας να αποσύρει την αμερικανική υποστήριξη αν ο Zelensky δεν αποδεχθεί το σχέδιο του.
Ο Zelensky, σε συνέντευξη στο Fox News στις 28 Φεβρουαρίου 2025, εξέφρασε λύπη για την ένταση στον Λευκό Οίκο, αλλά επέμεινε στην ανάγκη για εγγυήσεις ασφαλείας, επικαλούμενος την ιστορία των παραβιάσεων συμφωνιών από τη Ρωσία. Στις 4 Μαρτίου 2025, ο Trump ανέφερε ότι έλαβε επιστολή από τον Zelensky, στην οποία εξέφραζε προθυμία για διαπραγματεύσεις, αλλά οι εντάσεις παραμένουν.
Η Ουκρανία συνεχίζει να αντιμετωπίζει ρωσικές επιθέσεις, με πρόσφατες αναφορές για πυραυλικές επιθέσεις στο Κίεβο και το Χάρκοβο, που άφησαν τουλάχιστον εννέα νεκρούς. Οι διαπραγματεύσεις βρίσκονται σε κρίσιμο σημείο, με τον Trump να απειλεί ότι οι ΗΠΑ θα «αποχωρήσουν» αν δεν υπάρξει πρόοδος σύντομα.
Κρίσιμες Ερωτήσεις για το Μέλλον
- Μπορεί ο Trump να πείσει τον Zelensky χωρίς να αποδυναμώσει την Ουκρανία;
- Θα επιμείνει η Ευρώπη σε μια συμφωνία που σέβεται την ουκρανική κυριαρχία;
- Πώς θα επηρεάσει η στάση της Ρωσίας την έκβαση των διαπραγματεύσεων;
Η υπόθεση παραμένει ανοιχτή, με την παγκόσμια κοινότητα να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις σε έναν πόλεμο που έχει ήδη κοστίσει δεκάδες χιλιάδες ζωές.